બેંક લોકર ધારકો માટે એક મોટી અપડેટ આવી છે. 1 નવેમ્બર 2025થી દેશમાં બેંક લોકર સંબંધિત નવા નિયમો લાગુ થવા જઈ રહ્યા છે. આ નિયમોનો હેતુ છે ગ્રાહકોને વધુ સુરક્ષા, પારદર્શિતા અને ન્યાયસંગતતા પ્રદાન કરવી. નવા નિયમો Reserve Bank of India (RBI) દ્વારા જાહેર કરવામાં આવ્યા છે, જે બધા સરકારી અને ખાનગી બેંકો પર લાગુ થશે.
શું છે નવા Bank Locker Rules 2025?
RBI દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નવા નિયમો મુજબ હવે ગ્રાહકોને બેંક લોકર ખોલતી વખતે વધુ અધિકારો અને સ્પષ્ટતા મળશે.
આ નિયમો હેઠળ હવે ગ્રાહક પોતાના લોકર માટે મલ્ટી-નૉમિની (Multiple Nominee) સિસ્ટમ અપનાવી શકશે. એટલે કે એકથી વધુ લોકોનું નામ નૉમિની તરીકે ઉમેરવામાં આવશે.
જો લોકર ધારકનું અવસાન થાય, તો હવે લોકરમાં રહેલી મિલકત માટેના દાવા માટે સરળ પ્રક્રિયા રાખવામાં આવશે જેથી વારસદારોને મુશ્કેલી ન પડે.
લોકર સંબંધિત નવા નિયમોનો સાર
- ગ્રાહકોને હવે 4 સુધીના નૉમિની ઉમેરવાની છૂટ મળશે.
- જો ગ્રાહક નૉમિની ન રાખવા માગે, તો પણ લોકર ખોલવામાં કોઈ અડચણ નહીં આવે.
- લોકર એગ્રીમેન્ટ (Locker Agreement) હવે દરેક બેંક માટે સ્ટાન્ડર્ડ ફોર્મેટમાં રહેશે જેથી પારદર્શિતા જળવાઈ રહે.
- બેંક લોકરના ભાડા (Locker Rent) અને ચાર્જિસ હવે RBIની માર્ગદર્શિકાઓ અનુસાર નક્કી કરાશે.
- લોકર સેફ્ટી માટે નવી ડિજિટલ સુરક્ષા સિસ્ટમ લાગુ થશે.
શું થશે જો નૉમિની ન હોય?
જો ગ્રાહકે નૉમિની જાહેર કર્યા વગર લોકર ખોલ્યું છે અને તેમનું અવસાન થાય, તો બેંક હવે સરળ પ્રક્રિયા હેઠળ વારસદારોને લોકર રિલીઝ કરશે.
ગ્રાહકોને આ માટે આધારકાર્ડ, ડેથ સર્ટિફિકેટ અને રિલેશનશિપ પ્રૂફ આપવા પડશે.
આ પ્રક્રિયા પહેલા કરતાં ઝડપી અને ઓછા દસ્તાવેજી કાર્યવાહી સાથે પૂર્ણ થશે.
બેંક લોકર રેન્ટ અને ચાર્જમાં ફેરફાર
નવા નિયમો હેઠળ બેંકો હવે લોકર રેન્ટ અને મેન્ટેનન્સ ફીમાં બદલાવ કરી શકે છે.
RBIએ બેંકોને સુચના આપી છે કે ગ્રાહકોને કોઈ પણ ફેરફારની જાણ ઓનલાઈન અને SMS દ્વારા પૂર્વ સૂચના આપવી ફરજિયાત છે.
કેટલીક બેંકોમાં નાના લોકર માટે વાર્ષિક રેન્ટ ₹1,000–₹2,000 વચ્ચે રાખવામાં આવી છે, જ્યારે મોટા લોકર માટે ₹4,000 સુધીનો રેન્ટ નક્કી થયો છે.
સુરક્ષા માટે નવી વ્યવસ્થા
બેંક લોકરોમાં હવે ડિજિટલ એક્સેસ કંટ્રોલ સિસ્ટમ લગાવવામાં આવશે.
લોકર ખોલતી વખતે ગ્રાહકની બાયોમેટ્રિક ઓળખ (Biometric Verification) ફરજિયાત રહેશે.
આ સાથે, લોકરમાં રહેલી વસ્તુઓના સુરક્ષા દાવા માટે હવે બેંક દ્વારા સ્પષ્ટ નીતિ જાહેર કરવામાં આવશે.
ગ્રાહકોને શું કરવું જોઈએ?
- જો તમારો લોકર પહેલેથી ચાલું છે, તો નવી એગ્રીમેન્ટ ફોર્મ સહી કરવા માટે બેંકનો સંપર્ક કરો.
- તમારા લોકર માટે નૉમિની ઉમેરો અથવા અપડેટ કરો.
- લોકર ભાડા અને ચાર્જ વિશે નવી માહિતી બેંકની વેબસાઈટ અથવા બ્રાન્ચ પરથી મેળવો.
- લોકરમાં રહેલી વસ્તુઓની યાદી અને દસ્તાવેજો સુરક્ષિત રીતે રાખો.
Conclusion: Bank Locker New Rules 2025 હેઠળ હવે ગ્રાહકોને લોકર સંબંધિત વધુ સુરક્ષા, સ્પષ્ટતા અને નિયંત્રણ મળશે. નવી નીતિએ બેંક અને ગ્રાહક વચ્ચે પારદર્શક સંબંધ ઉભો કરવાનો હેતુ ધરાવે છે. જો તમારે બેંક લોકર છે, તો આજ જ તમારા બેંકનો સંપર્ક કરો અને નવી નિયમો અનુસાર જરૂરી અપડેટ્સ પૂર્ણ કરો.
Disclaimer: આ લેખમાં આપેલી માહિતી RBIના જાહેર નિયમો અને વિવિધ મીડિયા અહેવાલો પર આધારિત છે. બેંક મુજબ ભાડા અને નીતિમાં થોડો ફરક હોઈ શકે છે. સત્તાવાર માહિતી માટે કૃપા કરીને rbi.org.in અથવા તમારી બેંકની વેબસાઈટની મુલાકાત લો.
